Χριστόψωμο, το παραδοσιακό ψωμί των Χριστουγέννων. Ένα ψωμί αφιερωμένο στην γέννηση του Χριστού, γεμάτο αρώματα και στολίδια. Η παρασκευή του είναι μια τελετουργία. Οι πόντιες νοικοκυρές ετοίμαζαν το προζύμι τους 2 μέρες πριν τα Χριστούγεννα, μια ημέρα πριν ετοίμαζαν το ζυμάρι και την ημέρα των Χριστουγέννων το στόλιζαν και το έψηναν για να μοσχοβολήσει το σπίτι.

Στην παράδοση μας, οι γιορτινές ημέρες είναι γεμάτες από μπαχάρια και αρώματα! Γλυκαίνουν τις αναμνήσεις μας και περνώντας τα χρόνια μια μυρωδιά πάντα θα μας θυμίζει κάτι όμορφο.

Γλυκάνισος, γαρύφαλλο, κανέλα, μαχλέπι και ότι άλλο επιλέξει η νοικοκυρά να προσθέσει στο χριστόψωμο, δίνουν την ιδιαίτερη γεύση του. Τα στολίδια και τα κεντήματα στην επιφάνεια του ψωμιού γίνονται με ζυμάρι, καρύδια, αμύγδαλα, σταφίδες, γαρύφαλλα και άλλα.

Το Χριστόψωμο μπαίνει στο κέντρο του γιορτινού τραπεζιού σαν στολίδι και κόβεται με το χέρι παραδοσιακά χωρίς μαχαίρι.

Εκτέλεση

Ξεκινάμε την παρασκευή του προζυμιού από το βράδυ (Δες ψωμί προζύμης) υπολογίζοντας ότι θα χρειαστούν 10-12 ώρες για να ετοιμαστεί το προζύμι, από την στιγμή που έχουμε στο ψυγείο έτοιμο κόλισμα.

Το προζύμι γίνεται αναμιγνύοντας ίση ποσότητα αλεύρου και νερού μαζί με το κόλισμα, σχηματίζοντας ένα αραιό ζυμάρι. Προσθέτουμε 100γ αλεύρι, 100 γρ. νερό και 1.κγ. κόλισμα.

Το αφήνουμε σε θερμοκρασία δωματίου σκεπασμένο με μια μεμβράνη μέχρι το πρωί. Την άλλη μέρα το πρωί ετοιμάζουμε το ζυμάρι αναμιγνύοντας τα υλικά μας. Αρχικά διαλύουμε το προζύμι μέσα στο χλιαρό γάλα και στην συνέχεια προσθέτουμε και τα υπόλοιπα υλικά.

Αφήνουμε για 4-5 ώρες το ζυμάρι σε θερμοκρασία δωματίου σκεπασμένο με μία πετσέτα ώστε να διπλασιαστεί σε μέγεθος και το βάζουμε στο ψυγείο, μέχρι το πρωί των Χριστουγέννων. Την ημέρα των Χριστουγέννων το ζυμάρι βγαίνει από το ψυγείο και μπαίνει σε ένα λαδωμένο ταψί. Φτιάχνουμε ένα ζυμάρι για τα στολίδια που δεν θα περιέχει προζύμι. Ετοιμάζουμε τα διακοσμητικά μας (μπαχάρια και καρποί)

Αλείφουμε την ζύμη στο ταψάκι με λίγο αυγό ή με νερόμελο και βάζουμε 2 λωρίδες από το ζυμάρι για στόλισμα σε σχήμα σταυρό και στην μέση ένα καρύδι. Τα υπόλοιπα στολίδια είναι κάθε φορά διαφορετικά ανάλογα με τις προτιμήσεις μας.

Αφήνουμε να φουσκώσει το ψωμί για άλλη 1 ώρα και ψήνουμε στους 180° C με κάτω αντίσταση και αέρα για 50 λεπτά. Λίγο πριν το βγάλουμε από τον φούρνο αλείφουμε άλλη μια φορά με το νερόμελο.